Posts

Te'gatchu bijakni namgnirang

TA'MAKKU ARO RINGANIRANGKO JAKKALANI MANDENI BI'SA BA'NA MAN'ATANIKO KOMIATA

Image
Ta'makku aro ringanirangko jakkalani bi'sa ba'ani ko komiatani ong'a         Talatani :          Da'alni ia ma'sie ra.ani bako pilakkon skanggipa “Pringnam" ra'chengna sika. An'chingni janggitangani salantini somoio pilakan ta'makku, cigaret, chu aro indakgipa ringanirang an'chingni be'enni an'senganina namja ine agane skie ra'ronga. Indiba an'ching pilakkan guala maidake ia  be'en ning'aona re'ange be'enni an'sengani  baksa bi'sa man'atani bilko komiata. Bang'e somoiko ra.gija, an'ching da'alni ia ma'sie ra'anio tale niangna.          Salanti janggitanganio an'ching bang’a manderangni saa ding'aniko nika aro uani kosako bang'bataan ta'makku aro ringanirangko ring'e dingtang rokom saani jekai, tuberculosis, ka'sopo neng'nikani, cancer aro indake saanirangko an'ching mikrontangchi nika. Sing'sandie ra'anirangni gita India-o 120 m

Te'gatchu bijakni namgnirang

Image
Te’gatchu bijakni namgnirang                 Talatchengani :        An’chingni janggitangani salantini bakrango an’ching dingtang dingtang saanirangko chagronga, jekai sko saani, ka’rongte-o   rongte dake ong’baani, na’chil sa’dika, be’en wa’al kamani aro indake an’chio sugar-ni bariani a’sel saanirang jekai sko saani, be’en bilgria, mikron name nikgijani aro indake gipin sabisirangko man’a. Indiba ia sabisirangko namatna gita an’ching medical samrangko jakkala. Ia da’alni talatani bako an’ching maidake te’gatchu bijak ia saanirangko namatna dakchaka, uko nikangna gita man’gen.    Ka’mao an’ching te’gatchu bijakni namgnirangko nikangna gita man’anggen. Iarangara: 1.   Diabetes ba an’chio agre sugar( glucose) bang’ani :                           An’chingni salantini janggitanganio an’seng baljoke janggitangna gita an’chio glucose-ni gadang ba level nanga gita dongna nanga. Ia glucose-ni bang’a banggijako name rakkiani kamko insulin hormone ine agangen ua ka’a   jean

Pitcher plant ba "Me'mang koksi" ni gimin A'chik ku'chi talatani

Image
              Me'mang koksi            Talatani  Ia talatanirango an'chingni Meghalaya-o man'gipa me'mang koksi-ni gimin uie ra.angna gita man'gen.              Me'mang koksi-ko an'ching pitcher plant ine English kusikchi agana . Ian dingtang rokomrang donga aro a'gisakni dingtang dingtang bakrango an'ching nikna gita man'gen. Ia sual ra.ronpa'anio an'ching ia Meghalaya-o man'gipa me'mang koksi-ni gimin an'ching ui'angpa.na gita man'gen. An'ching jolo man'gipa me.mang koksi-ni bimungko " Nepenthes khasiana " ine minga.      Ia bimungko mingani ja.pang an.chingni Khasi Hills jolo ia sam-bolko man.batani gimin ong'a. Ia biapo man.ana agre an.ching iako Garo Hillsni Baghmara jolo, Jaintia Hillsni Jarain jolo, Khasi Hills-o aro Assam-ni Dima Hasao districtni Upper Khartong jolo nikna gita man.gen. Iako jolni kri dingtang dingtang bimungchi minga, Khasi Hills-o iako "tiew-rakot"ba me'ma